مرکز تحقیقات چشم

چشم پزشک یا Ophthalmologist پزشکی است که علاوه بر گذراندن دوره پزشکی عمومی، دوره تخصصی چشم پزشکی را هم در مدت چهار سال گذرانده است. دراین زمان در مورد تمام روشهای تشخیصی و درمانی بیماریهای چشم ، از تعیین شماره عینک و لنز تماسی گرفته تا جراحی‌های مختلف و پیچیده آموزش می بیند. برخی چشم پزشکان بسته به علاقه در یک قسمت خاص چشم ، دوره فلوشیپ نیز می گذرانند و در آن قسمت بیشتر تجربه کسب می‌نمایند.

خشکی چشم یک بیماری با عوامل مختلف است که منجر به نا آرامی چشم و اختلال در بینایی میشود. تمام عوامل این بیماری باعث افزایش غلظت لایه اشکی چشم میشود. تخمین زده میشود که بیش از 30 درصد از افراد از علایم خشکی چشم رنج میبرند. اشک یک لایه 10 میکرونی است که تمام سطح خارجی چشم را میپوشاند. از انجا که نور ابتدا از لایه اشکی عبور میکند و سپس وارد چشم میشود سلامت ان برای کیفیت دید مناسب الزامی است. اشك باعث شستشو و بيرون بردن گرد و غبار و ذرات متفلس از سطح چشم ها شده و آن را مرطوب مى كند. همچنين اشک داراى مواد مغذى، آنزيم ها و عوامل ايمنى است كه براى سلامت چشم ضرورى است. خشکی چشم به علت کاهش یا فقدان مزمن اشک و یا کیفیت نامطلوب آن ایجاد می‌شود. این وضعیت ممکن است سبب التهاب، تحریک و ناراحتی خفیف ولی دائمی قسمت قدامی چشم شود. در واقع التهاب حاصل از خشکی چشم هم باعث ایجاد علامت برای بیمار میشود و هم باعث ادامه چرخه معیوب خشکی چشم میشود.

چشم انسان یکی از حساس ترین اعضای بدن می باشد. برای مراقبت از این عضو حساس چه اقداماتی باید انجام داد؟ پرتوهای فرابنفش خورشید، از جمله مواردی هستند که می توانند برای چشم زیان آور باشند. نیازی نیست که مستقیم به خورشید نگاه کنید تا چشمانتان آسیب ببینند، پرتوهای فرا بنفش خورشید از سطح آسفالت، نمای ساختمان ها، آب، برف و به عبارتی از تمام سطوح اطراف ما منعکس می شوندو اثرات مضری بر روی چشم ما، برجای میگذارند. طی سال های اخیر به علت نازک شدن لایه ازن، محافظت از چشم ها در مقابل اشعه فرابنفش به ضرورتی اجتناب ناپذیر تبدیل شده است.

مثل هر قسمت بدن چشم هم ممكن است نسبت به برخي عوامل كه اغلب بي‌ضرر هستند حساسيت نشان دهد، مثلاً گرد و غبار كه براي غالب مردم بي‌ضرر است در بعضي حساسيت زيادي ايجاد كرده باعث اشك‌ريزش و ترشح موكوسي و خارش مي‌شود. آلرژي چشم اغلب ارثي است. آلرژي‌ها ممكن است باعث تظاهرات متفاوتي مثل آسم و يا كونژنكتيويت آلرژيك شوند. علائم شايع آلرژي شامل: قرمزي، تورم، آبريزش و خارش چشم‌ها و آبريزش بيني، عطسه، سرفه، تنگي نفس و خارش بيني، دهان، گلو و سردرد ناشي از احتقان سينوس‌ها مي‌باشد

پیرچشمی از دست دادن قدرت تطابق چشم به علت افزایش سن می باشد. با ایجاد پیرچشمی دیدن اجسام ریز از فاصله نزدیک برای افراد دشوار می شود. وقتی شما در سنین جوانی به سر می برید عدسی چشمتان نرم و انعطاف پذیراست. عدسی چشم ، شکل خود را به راحتی تغییر می دهد و به شما اجازه می دهد تا بر روی اشیاء دور و نزدیک تمرکز کنید. بعد از40 سالگی، عدسی به تدریج سخت می شود و دیگر قادر به تغییر شکل خود مانند قبل نمی باشد, بنابراین فعالیت هایی از قبیل مطالعه از فاصله نزدیک را مشکل می سازد. این وضعیت عادی "پیرچشمی" نامیده میشود. مانند سفید شدن موی سر یا چروک پوست، پیر چشمی هم یک اختلال وابسته به سن میباشد و معمولا بعد از 40 سالگی در اکثر افراد ایجاد می شود

شبکیه، بافت حساس به نور در پشت چشم است. اشعه های نور بعد از عبور از قرنیه، مردمک و عدسی بر روی شبکیه متمرکز می شوند. شبکیه اشعه های نوری را دريافت مى كند و از طریق عصب بينايى، پيغام بينايى را به مغز منتقل می كند. بنابراين شبکیه سالم، برای دید خوب حياتى است. مرکز چشم توسط یک ژل شفاف به نام زجاجیه که به شبکیه متصل می باشد پر شده است. بعضی اوقات تجمعى از مواد ژل یا سلول ها در داخل زجاجیه، سایه هایی را بر روی شبکیه ایجاد مى کند که موجب مشاهده نقطه های کوچک، خال، نخ یا ابرهای متحرک در میدان دید می شوند. این اشکال "فلوتر" يا "مگس پران" نامیده می شوند که معمولاً در حین نگاه کردن به یک زمینه ساده روشن مانند آسمان بيشتر ديده می شوند. ممکن است با افزایش سن، زجاجیه جمع شده و شبکیه را تحت كشش قرار مى دهد. با ايجاد اين كشش، ممکن است شما نورهای چشمک زن، خطوط رعد و برق یا جرقه ببينيد که این حالت "فلاشينگ" يا " جرقه زدن" نامیده می شود. جدا شدگی شبکیه یک شرایط اورژانسی می باشد چرا که بافت عصبی و حساس شبکیه از لایه تغذیه کننده و پر عروق خود(مشیمیه) جدا میشود. این جدایی باعث می شود تا اکسیژن به سلولهای شبکیه نرسد و هر چه این زمان بیشتر طول بکشد، اسیب غیر قابل برگشت تری از خود به جای میگذارد

پيشرفت علم چشم‌پزشکي و تکنولوژي در دهه اخير سبب شده که عمل جراحي آب‌مرواريد و جايگذاري لنز داخل چشمي به يکي از موفق‌ترين اعمال جراحي تبديل گردد. کاهش خطرات و عوارض عمل جراحي از يکسو و بهبود چشمگير بينايي پس از عمل از سوي ديگر راز اصلي اين موفقيت مي‌باشد. آب‌مرواريد (كاتاراكت) به كدر شدن عدسي چشمي گفته مي‌شود. عدسي چشم كه در پشت عنبيه و مردمك قرار دارد، شبيه لنز دوربين عكاسي عمل كرده و باعث تمركز تصوير بر روي شبكيه مي‌شود. عدسي عمدتاً از آب و پروتئين ساخته شده است. با افزايش سن تركيب برخي از اين پروتئين‌ها تغيير يافته و در بعضي مناطق به طور نامنظم تجمع يافته و باعث كدورت عدسي در بعضي مناطق مي شود. به اين وضعيت كه عدسي دچار كدورت شده كاتاراكت يا آب‌مرواريد مي‌گويند. با گذشت زمان كدورت در قسمت‌هاي بيش‌تري از عدسي بروز كرده باعث كاهش بينايي بيش‌تري مي‌شود آب‌مرواريد چه از نظر علت پيدايش و چه از نظر فرم باليني انواع متعدد دارد. به همين دليل علائم بيماري و سير پيشرفت آن مي‌تواند از يک فرد به فرد ديگر کاملاً متفاوت باشد

در شرایط طبیعی (امتروپیا ) باریکه های نور بعد از اینکه وارد چشم میشوند به گونه ای توسط قرنیه و عدسی انسان تغییر جهت داده میشوند که در نهایت روی ماکولا فوکوس میشوند.

بر اساس مطالعات انجام شده در ایران تقریبا ٤/٤ درصد از افراد بالاي ٤٠ سال دچار گلوكوم هستند و اكثر اين افراد (90%) از بيمارى خود مطلع نمی باشند، زيرا گلوكوم هيچ علامت هشدار دهنده اى ندارد كه بيمار را آگاه كند تا به چشم پزشك مراجعه نمايند. گلوكوم يك بيماري نابينا كننده است. حتي اگر بيماران دچار گلوكوم نابينا نباشند ممكن است ديدشان بشدت كم باشد

گاهی اوقات ممکن است شما نقطه ها یا ابرهای کوچک متحرکی را در میدان دید خود ببینید. معمولاً این نقاط با نگاه کردن به زمینه های ساده واضح تر ديده مى شوند . شما همواره آنها را هنگامي كه به زمينه¬اي روش و هموار مانند ديوار خالي يا آسمان آبي نگاه مي كنيد، مي بينيد. به اين حالت مگس پران يا فلوتر گفته مى شود. مگس پران تراكم نقطه اى و رشته اى زجاجيه و يا سلول های شناور داخل زجاجیه مى باشند. در واقع ذراتى که در جلوی چشم خود می بینید در داخل چشم معلق هستند، آن چه که شما می بینید سايه اين ذرات بر روی شبکیه است. مگس پران در شکلهای مختلفی مثل نقطه های کوچک ، دایره ، خطوط ، ابر یا تار عنکبوت ظاهر می شود. مگس پران ها در حقيقت دسته¬هاي كوچكي از ژل يا سلولهاي درون ويتره (مايع ژل مانندي است كه درون چشم را پر مي¬كند) هستند. اگر چه به نظر مي رسد مگس پران ها در جلوي چشم قرار دارند اما در واقع در مايع ويتره درون چشم شناورند. آنچه كه شما مشاهده مي¬كنيد سايه¬هاي آنها روي شبكيه (لايه عصبي در پشت چشم كه به نور حساس است و ديدن را امكان پذير مي¬سازد) است. مگس پران ها اشكال گوناگوني دارند: نقاط، دايرهاي، خطوط، ابرها و يا تارهاي كوچك.